เจาะลึก "การประเมินสังหาริมทรัพย์" คืออะไร?

3

ในการดำเนินธุรกิจหรือบริหารจัดการสินทรัพย์ นอกเหนือจากที่ดินและสิ่งปลูกสร้างแล้ว “สังหาริมทรัพย์” ถือเป็นทรัพย์สินที่มีมูลค่ามหาศาลและมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อสภาพคล่องขององค์กร ไม่ว่าจะเป็นเพื่อการขอสินเชื่อ การทำบัญชี หรือการซื้อขายแลกเปลี่ยน การทราบมูลค่าที่แท้จริงผ่าน การประเมินสังหาริมทรัพย์ จึงเป็นกุญแจสำคัญที่ผู้ประกอบการไม่ควรมองข้าม

บทความนี้ M-Property จะพาคุณไปทำความเข้าใจกระบวนการประเมินสังหาริมทรัพย์ ตั้งแต่เครื่องจักรโรงงานไปจนถึงเทรนด์ใหม่อย่างโซลาร์เซลล์

สังหาริมทรัพย์ คืออะไร?

ในทางกฎหมายและการประเมินมูลค่า สังหาริมทรัพย์ (Movable Property) หมายถึง ทรัพย์สินที่สามารถเคลื่อนย้ายได้ ไม่ยึดติดถาวรกับพื้นดิน แตกต่างจากอสังหาริมทรัพย์ (เช่น ที่ดิน บ้าน อาคาร) โดยสังหาริมทรัพย์ในภาคธุรกิจมักครอบคลุมถึง

  • เครื่องจักรและอุปกรณ์ในโรงงาน (Machinery & Equipment)

  • ยานพาหนะ (รถยนต์, รถบรรทุก, เรือ)

  • ระบบผลิตไฟฟ้าพลังงานแสงอาทิตย์ (Solar Cell)

  • เฟอร์นิเจอร์และอุปกรณ์สำนักงาน

  • วัตถุดิบและสินค้าคงเหลือ


การประเมินสังหาริมทรัพย์ ประเมินราคาอย่างไร?

การประเมินมูลค่าสังหาริมทรัพย์มีความซับซ้อนกว่าอสังหาริมทรัพย์บางประเภท เนื่องจากมีการเสื่อมสภาพ (Depreciation) ที่รวดเร็วกว่า โดยผู้ประเมินผู้เชี่ยวชาญมักใช้วิธีการหลัก ๆ ดังนี้

  • วิธีต้นทุน (Cost Approach) เป็นวิธีที่นิยมที่สุดสำหรับการประเมินเครื่องจักร โดยคำนวณจากต้นทุนในการหาซื้อหรือสร้างทดแทนใหม่ (Replacement Cost New) หักด้วยค่าเสื่อมราคาตามอายุการใช้งาน สภาพความเป็นจริง และความล้าสมัยทางเทคโนโลยี
  • วิธีเปรียบเทียบตลาด (Market Approach) ใช้สำหรับทรัพย์สินที่มีการซื้อขายทั่วไป เช่น รถยนต์ หรือเครื่องจักรมาตรฐาน โดยเทียบราคาซื้อขายในตลาดปัจจุบัน
  • วิธีรายได้ (Income Approach) ใช้ในกรณีที่ทรัพย์สินนั้นก่อให้เกิดรายได้โดยตรง (อาจใช้กับการประเมินระบบสาธารณูปโภคบางประเภท)

ซึ่งการเลือกวิธีการประเมินมูลค่าสังหาริมทรัพย์ขึ้นอยู่จุดประสงค์ ความต้องการของเจ้าของทรัพย์สินและประเภทของทรัพย์สิน ซึ่งยกตัวอย่างการประเมินสังหาริมทรัพย์ อาทิเช่น การประเมินเครื่องจักร, การประเมินโซลาร์เซลล์ เป็นต้น

การประเมินเครื่องจักร (Machinery Appraisal)

เครื่องจักรคือหัวใจของการผลิต การประเมินเครื่องจักรจึงต้องอาศัยความเชี่ยวชาญเฉพาะด้านวิศวกรรมควบคู่กับการเงิน ปัจจัยที่ส่งผลต่อมูลค่าเครื่องจักร ได้แก่ 

  • ยี่ห้อ รุ่น และประเทศผู้ผลิต: เครื่องจักรจากยุโรปหรือญี่ปุ่นอาจมีมูลค่าตลาดคงเหลือสูงกว่าเครื่องจักรทั่วไป

  • ประวัติการซ่อมบำรุง: เครื่องจักรที่มีบันทึกการ Maintenance อย่างสม่ำเสมอ จะมีมูลค่าสูงกว่า

  • เทคโนโลยี: หากเป็นเทคโนโลยีที่ยังทันสมัยและเป็นที่ต้องการของตลาด มูลค่าจะไม่ลดลงมากนัก

  • การติดตั้งและการใช้งาน: รวมถึงสภาพภายนอกและการทำงานจริงของระบบ (Run Test)

การประเมินโซลาร์เซลล์ (Solar Cell Appraisal)

ในยุคที่พลังงานสะอาดมาแรง ธุรกิจจำนวนมากติดตั้ง Solar Rooftop เพื่อลดต้นทุน การประเมินมูลค่าโซลาร์เซลล์จึงเป็นบริการที่ได้รับความนิยมสูง โดยพิจารณาจาก

  • กำลังการผลิต (Capacity): ขนาดกิโลวัตต์ติดตั้ง (kWp)

  • คุณภาพแผงและ Inverter: แบรนด์ Tier 1 มักมีความน่าเชื่อถือและมูลค่าดีกว่า

  • อายุการใช้งานคงเหลือ: โดยปกติแผงโซลาร์เซลล์มีอายุใช้งาน 20-25 ปี การประเมินจะดูระยะเวลาที่เหลืออยู่เพื่อคำนวณความคุ้มค่า

  • สัญญาการรับซื้อไฟ (ถ้ามี): หากมีการขายไฟคืนให้รัฐ อาจใช้วิธีพิจารณาจากรายได้ (Income Approach) มาร่วมด้วย

การประเมินสังหาริมทรัพย์อื่น ๆ

นอกเหนือจากเครื่องจักรและระบบพลังงานแล้ว ยังมีการประเมินทรัพย์สินเฉพาะทางอื่น ๆ  เช่น

  • ยานพาหนะ: รถหัวลาก หางพ่วง รถเครน หรือเรือขนส่งสินค้า

  • อุปกรณ์สำนักงาน: คอมพิวเตอร์ เซิร์ฟเวอร์ และระบบไอทีสำหรับองค์กรขนาดใหญ่

  • สินค้าคงคลัง: เพื่อใช้เป็นหลักทรัพย์ค้ำประกันในบางกรณี

การประเมินสังหาริมทรัพย์ไม่ได้เป็นเพียงแค่การตีราคา แต่เป็นการบริหารความเสี่ยงและวางแผนทางการเงินที่แม่นยำ ไม่ว่าจะเป็นการประเมินเครื่องจักรเพื่อขอสินเชื่อขยายโรงงาน หรือการประเมินโซลาร์เซลล์เพื่อบันทึกทรัพย์สินทางบัญชี ความถูกต้องตามมาตรฐานวิชาชีพคือสิ่งที่สำคัญที่สุด

หากคุณกำลังมองหาบริษัทประเมินมูลค่าทรัพย์สินที่มีความเชี่ยวชาญ ครอบคลุมทั้งอสังหาริมทรัพย์และสังหาริมทรัพย์ M-Property พร้อมให้บริการประเมินราคาเครื่องจักร ประเมินโซลาร์เซลล์ และสังหาริมทรัพย์ทุกประเภท ด้วยทีมงานมืออาชีพที่ยึดมั่นในจรรยาบรรณและความถูกต้องตามมาตรฐานสากล เพื่อให้คุณได้รับรายงานการประเมินที่น่าเชื่อถือ นำไปใช้อ้างอิงได้จริงในทุกวัตถุประสงค์ทางธุรกิจ